De legitieme portie: wat betekent dat?

Volgens de Nederlandse wet hebben kinderen recht op een deel van de erfenis van hun ouders. Dit deel wordt de legitieme portie genoemd. In uw testament mag u zelf bepalen hoe uw vermogen wordt verdeeld, maar na uw overlijden kan een kind dat minder verkrijgt dan de legitieme portie, hier aanspraak op maken. Maar wat is eigenlijk de legitieme portie? En wat betekent dit voor uw nalatenschap? In dit artikel leest u hier meer over.

Wat is de legitieme portie?

De legitieme portie is een gedeelte van de waarde van de nalatenschap van de ouder waar een kind altijd recht op heeft, ongeacht wat een ouder in zijn of haar testament heeft bepaald. Een ouder kan er namelijk voor kiezen om een kind te onterven. Hiermee is een kind officieel geen erfgenaam meer. Maar het kind heeft dus nog wél recht op de legitieme portie.

Alleen kinderen en (opvolgend) kleinkinderen van een overledene hebben recht op een legitieme portie. Een echtgenoot, schoonzoon of -dochter of stiefkinderen dus niet. De legitieme portie is altijd een vordering in geld en bestaat dus nooit uit goederen.

Legitieme portie en kindsdeel

De legitieme portie is niet hetzelfde als het kindsdeel. Als een ouder geen testament heeft, wordt zijn of haar nalatenschap verdeeld volgens de wet. Het deel dat ieder kind dan zal krijgen, is het zogenaamde ‘kindsdeel’.

Een voorbeeld: stel dat u drie kinderen heeft en hun langstlevende ouder bent. Als u geen testament heeft, zijn uw kinderen uw enige erfgenamen. Zij hebben alle drie recht op een derde deel van uw nalatenschap. Dit is hun kindsdeel. Wanneer u in uw testament één van deze kinderen onterft, is het betreffende kind geen erfgenaam meer en heeft dit kind geen recht meer op het kindsdeel. Wel kan dit kind nog aanspraak maken op de legitieme portie. De legitieme portie is een bedrag in geld dat gelijk is aan de helft van de waarde van het deel dat hij of zij zou krijgen als u geen testament heeft, dus de helft van het kindsdeel. In dit geval is dat een zesde deel van uw nalatenschap.

Om de legitieme portie te berekenen worden bij het saldo van uw nalatenschap nog bepaalde schenkingen die u tijdens uw leven heeft gedaan opgeteld. Deze bepaling is in de wet opgenomen om te voorkomen dat een ouder een kind écht kan onterven door tijdens zijn of haar leven het vermogen weg te schenken. U kunt een kind dus nooit helemaal onterven, omdat de legitieme portie wettelijk geregeld is. Uw kind kan hier altijd aanspraak op maken.

Stief- en kleinkinderen

Voor stiefkinderen is vanuit de wet niets geregeld, ook niet als u getrouwd bent. Zij hebben geen recht op een legitieme portie. Als u uw stiefkinderen iets wilt nalaten, kunt u hen in uw testament opnemen. U kunt hen dan erfgenaam maken of een legaat nalaten. Ook kleinkinderen hebben volgens de wet niet automatisch recht op uw nalatenschap. Maar als een van uw kinderen is overleden, dan hebben zijn of haar kinderen in hun plaats recht op de legitieme portie uit uw nalatenschap.

Wilt u uw nalatenschap goed regelen? Neem dan contact op met een EPN notaris bij u in de buurt. Hij of zij denkt graag met u mee.