Wat is wilsonbekwaamheid?

Heeft u wel eens nagedacht over wat er met u gebeurt als u een ernstig ongeluk krijgt of dementie krijgt? Het kan zijn dat u dan wilsonbekwaam wordt. Maar wat betekent wilsonbekwaamheid? Wie kan u wilsonbekwaam verklaren? En waarover mag u wel of niet zelf beslissen als u wilsonbekwaam bent? In dit artikel geven we u meer informatie.

Wanneer bent u wilsonbekwaam?

U bent mogelijk wilsonbekwaam, als u…

• informatie over uw situatie niet kunt begrijpen;
• de gevolgen van uw besluiten niet kunt overzien;
• en/of niet zelf een besluit kunt nemen.

Het belangrijkste verschil met wilsbekwaam zijn, is dat u de gevolgen van uw keuzes niet of niet voldoende meer kunt beoordelen.

Hoe wordt wilsonbekwaamheid vastgesteld?

Wanneer u na een ongeluk in coma raakt, bent u wilsonbekwaam. Maar wilsonbekwaamheid is niet altijd zo eenvoudig te bepalen. Misschien heeft u een psychische aandoening of beginnende dementie. Dan kunt u bijvoorbeeld wilsonbekwaam zijn voor het opstellen van een testament, maar kunt u wel beslissen welk verpleeghuis uw voorkeur heeft. Of u wilsbekwaam bent, wordt voor iedere beslissing bekeken. In alle situaties geldt dat u zoveel mogelijk zelf beslist. U moet altijd betrokken worden bij de keuzes die belangrijk zijn voor u.

Bij het passeren van een notariële akte moet uw notaris altijd beoordelen of u wilsbekwaam bent. Twijfelt hij of zij of u de gevolgen van uw keuzes kunt beoordelen? Dan kan de notaris hulp vragen aan een onafhankelijke arts. Deze helpt uw notaris met de beslissing. Hiervoor heeft de notaris altijd uw toestemming nodig.

Wat zijn de gevolgen van wilsonbekwaamheid?

Als u wilsonbekwaam verklaard wordt, maakt iemand anders beslissingen voor u. U krijgt dan een wettelijk vertegenwoordiger toegewezen, die de keuzes samen met u maakt. Het kan zijn dat uw naasten hiervoor naar de rechter moeten. De rechter beslist dan wie uw financiële en/of medische belangen gaat behartigen. Als u gehuwd bent, betekent dit niet automatisch dat uw partner uw vertegenwoordiger wordt.

De wettelijke vertegenwoordiger wordt dan het aanspreekpunt voor informatie over uw gezondheidssituatie. Daarnaast houdt hij of zij uw belangen in het oog. In alle situaties geldt dat u zoveel mogelijk betrokken wordt bij de keuzes die belangrijk zijn voor u.

Wat kunt u vooraf regelen?

In een levenstestament kunt u vastleggen wie er (wel en mogelijk géén) beslissingen voor u mag nemen. Met een levenstestament wijst u zelf een vertegenwoordiger en eventueel opvolgende vertegenwoordigers aan. Zo houdt u zelf de regie in handen.

Testament of levenstestament?

Het levenstestament is alleen van toepassing vóór uw overlijden. In een ‘gewoon’ testament legt u zaken vast voor ná uw overlijden. Wanneer u wilsonbekwaam wordt, kunnen uw naasten niet op het testament terugvallen. Een levenstestament kan dan wél geraadpleegd worden. Hierdoor kan een door u gekozen persoon namens u optreden als u dit niet meer zelf kunt.

Meer informatie over wilsonbekwaamheid en het levenstestament?

Wilt u meer weten over het levenstestament? Lees hier onze brochure of neem contact op met een EPN-notaris bij u in de buurt.

Wilt u meer weten over wilsonbekwaamheid? De Regelhulp van de Rijksoverheid geeft u uitgebreide informatie.