De commissie huwelijksvermogensrecht heeft i.v.m. de veranderingen van het huwelijksvermogensrecht vanaf 1 januari 2018 het model dat de EPN notarissen gebruiken aangepast aan de beperkte gemeenschap van goederen die als de nieuwe standaard van het Nederlandse huwelijksvermogensrecht geldt.

Relatievormen

Er zijn verschillende relatievormen, te weten:

• samenwonen
• Huwelijk en geregistreerd partnerschap
  

Iedere relatievorm heeft andere juridische gevolgen.

Samenwonen
Het gaan samenwonen op hetzelfde adres schept op zich geen enkele juridische band. Wel geeft het wonen op hetzelfde adres bepaalde huurrechten. Wordt een samenlevingsovereenkomst gemaakt, dan kunnen een aantal juridische banden gesmeed worden. Welke dat zijn wordt in een gesprek met de notaris duidelijk.

Huwelijk en geregistreerd partnerschap
In huwelijksvermogensrechtelijk opzicht is er geen enkel verschil tussen het geregistreerd partnerschap en het huwelijk. Het belangrijkste onderscheid tussen beide is:

• bij het geregistreerd partnerschap is beëindiging van de registratie in onderling overleg mogelijk (mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan), bij het huwelijk is dit niet het geval;
• bij een geregistreerd partnerschap is geen scheiding van tafel en bed mogelijk;
• de mogelijkheid bestaat dat een geregistreerd partnerschap door een land niet wordt erkend. Voor een huwelijk geldt dit niet.

Hieronder wordt onder huwelijk ook het geregistreerd partnerschap begrepen.

Gevolgen van het huwelijk voor het vermogen van de echtgenoten
Nederland kende tot voor kort de algehele gemeenschap van goederen als het standaard basisstelsel van het huwelijksvermogensrecht. Het basisstelsel van het huwelijksvermogensrecht, geldt voor partners die trouwen en geen huwelijkse voorwaarden maken. Op 1 januari 2018 is de Wet beperkte gemeenschap van goederen in werking getreden. Daarmee is de algehele gemeenschap van goederen vervangen door de beperkte gemeenschap van goederen. De beperkte gemeenschap van goederen is de nieuwe standaard van het huwelijksvermogensrecht. De gedachte achter de nieuwe wet is dat enkel hetgeen dat door inspanning van beide echtgenoten tijdens het huwelijk verworven wordt, aan hen beiden toekomt. Wat echtelieden gedurende het huwelijk verwerven, valt standaard in de gemeenschap. Hetgeen echtgenoten voor het huwelijk privé aanbrengen, zal niet tot de gemeenschap behoren en blijft voortaan privévermogen. Ook schenkingen en erfenissen die echtgenoten ontvangen, blijven privé van de betreffende echtgenoot.

Gaat u binnenkort trouwen en maakt u geen huwelijkse voorwaarden? Dan geldt voor u automatisch de beperkte gemeenschap van goederen.

Erfrecht
De veranderingen per 1 januari 2018 hebben geen invloed op het erfrecht tussen echtgenoten . U blijft elkaars erfgenaam na het huwelijk.

Wat is er vanaf 1 januari 2018 veranderd?

• Wanneer partners vóór 1 januari 2018 geen huwelijkse voorwaarden maakten, trouwden zij automatisch in de algehele gemeenschap van goederen. Partners die op of na 1 januari 2018 trouwen en geen huwelijkse voorwaarden maken, trouwen automatisch in de beperkte gemeenschap van goederen.
• Aangebrachte goederen en schulden (voorhuwelijkse vermogen), vallen niet in de gemeenschap. Goederen en schulden die dus vóór het huwelijk van een partner privé zijn, blijven ook na het huwelijk van hem of haar privé.
• Alleen de bezittingen die al vóór het huwelijk van de partners samen waren en gemeenschappelijke schulden, vallen in de gemeenschap. Deze goederen en schulden worden door de partners gedeeld.
  Gemeenschappelijke schulden zijn schulden die de echtgenoten voor het huwelijk gezamenlijk zijn aangegaan  en schulden die zijn aangegaan ten behoeve van een gemeenschappelijk goed. Een voorbeeld: een hypothecaire lening, aangegaan door een van de partners (voor het huwelijk), ter financiering van de voor het huwelijk gezamenlijk aangekochte woning, valt net als de woning in de gemeenschap.

Schenkingen en erfenissen vallen in beginsel niet in de gemeenschap,  tenzij de schenker of erflater heeft bepaald dat de erfenis of schenking wel  in de gemeenschap moet vallen. Dat wordt een insluitingsclausule genoemd.

Drie vermogens:
Na het sluiten van het huwelijk bestaan er dus drie vermogens: het privé vermogen van ieder van de echtgenoten en het gezamenlijk gemeenschapsvermogen.

Het vergt een nauwkeurige en gescheiden boekhouding om ingeval van echtscheiding of overlijden te kunnen nagaan welke bezittingen en schulden bij welk vermogen horen. Alleen zo kan bezien worden wat tot de te verdelen boedels hoort en hoe het met de aansprakelijkheid en de draagplicht voor de schulden staat. 

Voor wie geldt de nieuwe beperkte gemeenschap van goederen?
De nieuwe beperkte gemeenschap van goederen geldt voor echtgenoten die op of na 1 januari 2018 trouwen en geen huwelijkse voorwaarden maken én voor echtgenoten die op of na 1 januari 2018 huwelijkse voorwaarden zodanig  wijzigen of opheffen, dat het wettelijk stelsel gaat gelden.

Heeft de beperkte gemeenschap van goederen ook gevolgen voor ondernemers?
Voor ondernemers is het ook na 1 januari 2018 van belang om na te denken over het maken van huwelijkse voorwaarden. Als ondernemer loopt u een zeker risico en is het soms wenselijk om bij huwelijkse voorwaarden een nadere regeling te treffen. Voor ondernemers kan het volgende een reden zijn om huwelijkse voorwaarden op te stellen:

• u wilt inkomsten delen zonder de continuïteit van het bedrijf in gevaar te brengen;
• u wilt uw onderneming veilig stellen bij echtscheiding;
• u wilt uw partner niet belasten met verhaal door ondernemingsschuldeisers;
• vanaf 1 januari 2018 geldt voor de ondernemers een vergoedingsplicht. Deze vergoedingsplicht geldt ook voor ondernemers die vóór 1 januari 2018 zijn getrouwd. Mogelijk wilt u afspreken dat er geen vergoedingsplicht is.

 Mijn partner en ik hebben een ongelijke eigendomsverhouding in ons huis, waarop moet ik letten?

De ongelijke eigendomsverhouding wordt door het huwelijk gelijk getrokken. U en uw partner zijn dus vanaf het sluiten van het huwelijk ieder voor een gelijk deel eigenaar van het huis. Als u dit niet wilt, moet u huwelijkse voorwaarden maken.

Ik heb voor de aanschaf van ons huis meer eigen geld ingebracht dan mijn partner, waar moet ik op letten?

Als u meer geld inbrengt dan uw partner, krijgt u een vordering op uw partner. Deze vordering blijft na het huwelijk privé. De daar tegenover staande schuld van uw partner voor het betalen van uw vordering, wordt na het huwelijk echter gemeenschappelijk. De schuld betreft namelijk het gezamenlijke huis dat in de gemeenschap valt.

Voorbeeld: twee personen kopen samen een woning voor 100 waarvan ieder voor de helft eigenaar wordt. A betaalt 80, B betaalt 20. A krijgt een vordering op B van 30. B heeft een schuld aan A van 30.
Stel: bij verkoop bedraagt de opbrengst van de woning 150.
Verkoop voor het huwelijk:  A en B delen de opbrengst. Ieder ontvangt 75. B heeft een schuld aan A van 30. A ontvangt 105 en B 45.

Verkoop na het huwelijk: A en B delen de opbrengst na aftrek van de schuld van B aan A die gemeenschappelijk is geworden (150 – 30 = 120). A en B ontvangen ieder 60. A ontvangt na verrekening van de vordering uiteindelijk 90 en B 60. Door het trouwen zonder huwelijkse voorwaarden op te stellen is de helft van de vordering van A dus verloren gegaan.

In welke gevallen is het verstandig om huwelijkse voorwaarden te maken?

Het is verstandig om huwelijkse voorwaarden te overwegen wanneer:

• u uw vermogens gescheiden wil houden;
• een van de partners veel schulden heeft;
• een van de partners een onderneming heeft;
• een van de partners meer eigen geld inbrengt voor de aanschaf van gezamenlijke bezittingen;
• u voor ongelijke delen eigenaar bent van gezamenlijk vermogen, bijvoorbeeld uw woonhuis.
• u in algehele gemeenschap van goederen wilt huwen.

Let op: deze toelichting geeft in grote lijnen de gevolgen weer van de veranderingen van het huwelijksvermogensrecht vanaf 1 januari 2018, maar is niet volledig.

Laat u zich door een notaris verder informeren over uw specifieke situatie.